İşin teknik tarafına gelip kullanıcı açısından bakarsak zaten gerçekten e-ticarete başlamak isteyenler için uygun değil çünkü alt domain, markalaşmak isteyen işletmeler için güven zedeler, SEO açısından, bu yapılar Google'da zayıf başlar, sıfır otoriteyle ilerler.
Fakat ben bir girişimci olara bu hamleyi kullanıcı yönünden değil de Ikas markası açısından değerlendirmek istiyorum.
Herkesin bildiği gibi bu bir kullanıcı kazanım hamlesi. Freemium yani ömürboyu ücretsiz paketlerin yerli, ve küresel birçok girişimde örneği var. Kısa vadede Ikas için kullanıcı sayısını arttırmak açısından çok iyi bir strateji olarak da görünebilir dolabilir ama bence uzun vadede bu karar Ikas’ın konumlandırmasıyla çelişiyor.
Ikas geçen sene bu ay 20 Milyon Dolar gibi bizim hayal edemeyeceğimiz bir yatırım aldı ve kendini“premium” bir e-ticaret çözümü olarak konumladı: En hızlı altyapı, modern arayüz, gelişmiş özellikler...
Yerli rakiplerine göre fiyatları hem yükseltti hem de Türkiye'de ilk defa tamamen aylık/yıllık planlara geçti. Yerli rakipleri ideasoft, ticimax, tsoft, platinmarket gibi markalar bir kez lisans ücreti alıp sonra sabit bir yıllık ücret modeliyle satış yapıyorlardı ama ikas her sene veya her ay sabit tutarlı bir ödeme sistemine geçti. Kısacası “Shopify alternatifi” gibi bir yerde kendini konumladırdı. Sonra tabi yerel tüm eticaret siteleri de aynı fiyat politikasına geçtiler. Bu Ikas'ı hem premium bir paket hem de kural koyucu hale getirdi.
Ama şimdi Wix tarzı bir freemium strateji izlemeye başladı ve bence burada stratejik bir hata var.
Wix’in ücretsiz planıyla milyonlarca kullanıcıyı sisteme çektiği doğru. Ama sormak lazım:
Bugün Wix denilince akla ne geliyor?
Kaliteli, kurumsal çözümler mi? Yoksa bedava site yap mantığı mı?
Wix, geniş kitleye ulaştı ama asla “en iyi” değil, “herkes için ucuz” olarak anıldı.
Peki İkas, aynı yolu izleyerek nereye varmak istiyor?
Shopify’la mı yarışmak istiyor, yoksa Wix’in yolunu mu tercih ediyor?
Üşenmedim baktım ( chatgpt ye de sordum:) ) Freemium modelin dönüşüm oranı dünyada %2-5. Yani 100 kullanıcıdan 95’i ömür boyu ücretsiz kalıyor.
Bir de ücretsiz paketle üst paket (Grow) arasında gerçek anlamda tek fark özel domain. Yani adamlar ürün sınırı bile 1000 adet koymuşlar. hani 50, 60, 100 değil 1000. Alt domainden kullanacak insan için sınırsız üründen farkı yok. Bence tabiki bu, üst paketin değerini de düşürecek.
Bu hamle tüketici için güzel olabilir, hatta rekabeti artırdığı için de şahane. Ama İkas açısından “yüksek trafikli ama düşük kaliteli” bir kullanıcı tabanı oluşursa, bu yatırımın karşılığını almak zorlaşabilir.
2008'den beri bu alanda hizmet veren biri olarak şunu rahatlıkla söyleyebilirim; Türkiye’de freemium kullanıcısına destek vermiyoruz demek kolay değil. Bizim gibi, aradım açmadılar kültüründe yetişmiş bir ülkede, ticket sisteminden ya da e-posta desteğinden pek medet umulmaz. Herkesin beklentisi, "anında çözüm" ki zaten Ikas'ın reklam stratejilerinden Birincisi hız, ikincisi 7/24 destekti. destekTİ diyorum çünkü bedava kullanıcılar arttıkça, para ödeyenlerin destek kalitesi düşebilir. Yani bu işin faturası, ödeme yapan sadık müşteriye çıkabilir.
Özetle, Ikas geçtiğimiz yıl tam da bu ay aldığı 20 milyon dolarlık yatırımla kendini Shopify ya da Squarespace gibi premium bir oyuncu olarak konumlandırmıştı. Hatta fiyatlama stratejisiyle yerel pazarda pek çok şeyi değiştirdi. Ama şimdi attığı bu adım, onu konum olarak Wix’e yaklaştırıyor.
Bu ne kadar sürdürülebilir çok emin değilim, çünkü ben ücretsizim” diyen açık kaynaklı WooCommerce bile size barındırma için para ödettiriyor. Çünkü işin doğasında maliyet var. Altyapı, destek, güncelleme, güvenlik... bunların hepsi bir şekilde fonlanmalı.
İkas bunu nasıl yönetecek, merak ediyorum.
Nurkan Bilmiş
16 Nisan 2025
Kaynaklar: